Na zawsze

Pierścionki zaręczynowe

Stajesz się odpowiedzialny na zawsze za to, co oswoiłeś.

"Mały Książę", Antoine de Saint-Exupéry

Pierścionki są symbolem poważnych deklaracji już od czasów starożytnego Rzymu. Przez lata zmieniało się ich dokładne znaczenie oraz wygląd. Dziś kojarzone są głównie z diamentami. Pierwszy w historii pierścionek zaręczynowy z tym kamieniem powstał jednak dopiero w 1477 roku. 

Pokolenia

Jest 24 lutego 1981, ciepły zimowy wieczór. Książę Karol i Diana, wkrótce ukochana przez wszystkich Księżna Diana, pierwszy raz stają przed kamerami jako zaręczona para. To wtedy też, dziewiętnastoletnia dziewczyna pokazuje światu, jeden z najbardziej znanych po dziś pierścionków zaręczynowych. 14 brylantów i 12-karatowy owalny niebieski szafir cejloński, oprawione w 18-karatowe białe złoto. Uśmiechnięta Diana wyciąga rękę do kamery. Pochodzący ze Sri Lanki kamień jest najcenniejszym takim klejnotem na świecie. Szacowana wartość pierścionka to niecałe 500 tysięcy dolarów, ale cena ta będzie rosła ze względu na jego historię i dziedzictwo. To w tym wywiadzie padają też słowa, które okażą się zwiastunem problemów w związku słynnej pary, a później punktem zwrotnym serialu „The Crown”. Dziennikarz pyta: rozumiem, że jesteście zakochani? Diana odpowiada od razu — Oczywiście! W tym samym czasie Karol z grymasem mówi: cokolwiek to znaczy.

Niewinny w całej tej historii pierścionek, Diana wybrała sama, na wzór tego, który nosiła jej matka. Ponoć uwielbiała go i nosiła na palcu aż do dnia głośnego rozwodu w 1966 roku. Potem przypadł on w spadku pierwszemu synowi pary, Williamowi, który oświadczył się nim Catherine Middleton. Książę powiedział, że podarowanie pierścionka zaręczynowego matki, było dla niego gwarancją tego, że, nieżyjąca już wtedy Diana, będzie obok w dzień jego ślubu. Pierścionkom zaręczynowym często przypisywana jest tego rodzaju moc. Nic dziwnego — noszone od dnia zaręczyn przez całe życie, spajają się z właścicielem, a także są wyrazem sentymentu i świadkiem rodzinnych historii. Już w starożytności przekazywane były z pokolenia na pokolenie, mimo że ich znaczenie dopiero z biegiem lat zostało nacechowane emocjonalnie.

Symbole

Instytut Gemmologiczny Ameryki (GIA) potwierdził, że kobiety w Starożytnym Rzymie nosiły pierścionki z kości słoniowej, krzemienia, kości, miedzi i żelaza. Biżuteria ta była wtedy „zaznaczeniem kontraktu handlowego lub potwierdzeniem wzajemnej miłości i posłuszeństwa”. Jeszcze wcześniej, Egipcjanie używali trzciny i konopi, by założyć na palce kobiet opaski świadczące o przynależności. W ruinach Pompejów natomiast odkryto złote pierścionki i biżuterię. Według GIA dopiero w 850 roku pierścionki zaręczynowe zyskały dzisiejsze znaczenie. Papież Mikołaj I oświadczył wówczas, że pierścionek zaręczynowy reprezentuje zamiar zawarcia małżeństwa przez mężczyznę. 

Złoto było wówczas najpopularniejszym i niemal jedynym materiałem, z którego tworzono pierścionki zaręczynowe, aż do 1477 roku. Odbyły się wtedy słynne oświadczyny austriackiego księcia Maksymiliana. Maria Burgundzka otrzymała pierścień z diamentem ukształtowanym w literę „M”. Kamień wywarł wrażenie na ówczesnym środowisku jubilerskim, ale na swoją prawdziwą popularność diamenty musiały jeszcze poczekać kilkaset lat.

Pierścień wieczności 

Mężczyźni zaczęli prześcigać się w niezwykłych pomysłach na biżuterię zaręczynową. Już w XV wieku grawerowano na niej romantyczne cytaty i napisy. Modne były też pierścionki składające się z co najmniej trzech elementów, które łączone były w całość w dzień ślubu. Przełom dla diamentowych pierścionków nastąpił w 1947 roku. Brytyjska firma wydobywająca te kamienie w Afryce południowej - De Beers, rozpoczęła huczną kampanię reklamową. Z pomocą hollywoodzkich gwiazd i hasła „Diamenty są na zawsze”, zyskały one prawdziwą popularność, a wielu nie wyobraża sobie teraz bez nich zaręczyn. 

Marilyn Monroe śpiewała, że diamenty to najlepsi przyjaciele kobiet. Ikona mody i piękna, znana była z luksusowego stylu i wystawnego życia. Jej pierwszy pierścionek zaręczynowy był wobec tego zaskakująco skromny. Pierwszy mąż aktorki, gwiazda baseballa Joe DiMaggio, oświadczył się platynowym pierścionkiem z 36 diamentami. Był to właściwie pierścień wieczności, tzw. eternity band. Wysadzany symetrycznie ułożonymi kamieniami szlachetnymi symbol miłości i wierności, bardzo modny w tamtym okresie. Nosiła go też między innymi Audrey Hepburn oraz Carolyn Bessette-Kennedy. Ku zdziwieniu obserwatorów, podczas ślubu w 1954 roku, Marylin Monroe nosiła już inny pierścionek. Lata później, jej oryginalna zaręczynowa Eternity Band została sprzedana na aukcji za ponad 772 tysiące dolarów. 

Nie tylko diamenty są na zawsze

Na pewno do najbardziej niezwykłych pierścionków w historii należy ten podarowany Królowej Wiktorii przez Księcia Alberta - kształtem przypominał węża i przyozdobiony był szmaragdami, rubinami i brylantem. Tak samo niezwykły jak symbol zaręczyn (jak na tamte lata) był też los tej pary - całe życie byli w sobie głęboko zakochani i doczekali się aż dziewięciu potomków. 

Historia z całkiem innym zakończeniem dotyczy wybranki Napoleona Bonaparte. Zakochany bez pamięci, pisał do Józefiny długie listy miłosne i deklaracje. W 1796 oświadczył się nietypowym pierścionkiem: dwa kamienie, szafir i brylant, szlifowane w kształt gruszki, symbolizują połączenie dwóch serc. Małżeństwo nie przetrwało próby czasu, ale Napoleon do końca życia wspierał Józefinę i ich wspólne dzieci.

Niezbadany jest związek pierścionków zaręczynowych z trwałością towarzyszących im przyrzeczeń. Pewne jest to, że wiele z tych symbolicznych skarbów towarzyszy ich właścicielkom przez całe życie, a często odbywa też międzypokoleniowe podróże. Jeśli ma być na zawsze, warto pomyśleć o tym, by był naprawdę wyjątkowy.

Marta Gocka

Wyjątkowe pierścionki autorstwa Piotra Lewkowicza.