Wspomnienia na sprzedaż
Pablo Picasso tworzy biżuterię
“Inspiracja istnieje, ale musi zastać Cię przy pracy”
Pablo Picasso
Prywatna kolekcja
Ten poranek w Paryżu w 1998 roku był inny niż wszystkie. Dwadzieścia tysięcy ludzi zjechało się z całego świata na aukcję przedmiotów znalezionych w mieszkaniu Dory Maar po jej śmierci. Ulice miasta były zakorkowane bardziej niż zwykle. Tłum zbierał się przed Paris Maison de Chimie, a atmosferę podgrzewał element zaskoczenia - artystka nigdy za życia nie pochwaliła się posiadanymi pamiątkami.
Poetka, fotografka, ale też wieloletnia kochanka Pabla Picassa miała w swoim apartamencie przy Rue de Savoie dzieła malarza o ogromnej wartości. Większość z ludzi, którzy czekali pod miejscem aukcji, chciała choć przez chwilę zobaczyć nieznaną nikomu część twórczości wielkiego artysty. Ostatecznie, ceny przedmiotów wylicytowanych na aukcji, przekroczyły kilkukrotnie swoją wartość.
Sztuka w pudełku
Pablo Picasso i Dora Maar mieli romans przez osiem lat. Był to burzliwy czas - kłótnie, zazdrość, narodziny jego córki, ale także niekończąca się fascynacja z jego strony francuską fotografką. Była jego muzą - jej ciemne oczy i okrągły podbródek wielokrotnie stawały się inspiracją do powstania jego dzieł.
Mieszkanie Dory Maar było tak pełne twórczości Picassa, że do zabezpieczenia tych przedmiotów wynajęta została osobna firma. Dzieła geniusza były wszędzie - na serwetkach, na szafce nocnej, na ścianach, a także w schowanych pod łóżkiem pudełkach po butach. Właśnie tam znaleziono stworzoną przez niego biżuterię. W sumie w domu Maar odkryto 60 rysunków, 10 obrazów, a także zbiór fotografii Pabla Picassa i innych sławnych przyjaciół pary. Pośród setek pamiątek, były tam dziesiątki broszek, pierścionków i amuletów autorstwa samego artysty.
Tajemnica
Biżuteria Picassa do tej pory była kojarzona z jego komercyjną współpracą z François Hugo w latach siedemdziesiątych. Stworzyli razem 135 złotych eksponatów - wszystkie z nich można obecnie oglądać w nowojorskim Muzeum Sztuki i Designu.
Kolekcja dla Dory Maar była prawie o trzydzieści lat starsza. Wcześniej mówiło się, że dopóki Picasso nie spotkał prawnuka wielkiego pisarza, Victora Hugo, nie był zainteresowany biżuterią. Odkrycia w pudełkach po butach dowiodły, że o wiele wcześniej zainteresował się tą dziedziną sztuki.
„Biżuteria była wszędzie [...] To były jedne z bardziej cenionych przez nią pamiątek, które gorliwie zbierała w swoim mieszkaniu” - opowiadał Marc Blondeau, dyrektor fundacji Sotheby Paris, która zajmowała się katalogowaniem eksponatów z „prywatnego muzeum Picassa” w mieszkaniu Maar.
Kawałek mnie
Trudno się dziwić, że fotografka najbardziej ceniła te pamiątki - większość z nich zawierała w sobie elementy jej wizerunku, przedstawionego w charakterystyczny dla Picassa sposób. Rysunki, które zdobiły broszki, pierścionki czy wisiorki, nawiązywały do cech charakterystycznych Dory - jej oczu i podbródka, które ukazane zostały też w słynnym obrazie „Płacząca kobieta”.
Te miniaturowe portrety, nadają tej części jego twórczości, jeszcze większej intymności - biżuteria ofiarowana Dorze była wyrazem jego uczuć. Poza użytkową częścią kolekcji Dora zachowała też ozdobione przez Picassa chusteczki i rzeźby z zakrętek po napojach. Warto też zaznaczyć, że nie tworzył on od nowa biżuterii, ale instalował portrety, zazwyczaj wykonane ołówkiem, w już istniejącą konstrukcję, zwykle zrobioną ze złota lub stali.
Prawda w cenie
Był jeszcze jeden typ biżuterii odnaleziony w domu Maar - biżuteria o wartości sentymentalnej. Sprzedane na paryskiej aukcji za niebotyczne kwoty, przyciągnęły największą uwagę fanów sztuki. Podczas wakacji spędzonych wspólnie nad francuskim wybrzeżem Morza Śródziemnego Picasso zbierał kamienie, w których nożykiem wykonywał portrety bliskich mu osób, a najchętniej Dory.
Jego przyjaciele wspominali te niezwykłe amulety, które chętnie rozdawał. Poza tym, odkąd kupił posiadłość w Boisgeloup, chętnie tworzył małe rzeźby z przedmiotów znalezionych na ziemi. Zachwycał się też wszystkim, co można znaleźć na plaży oraz w morzu. „Tworzę na plaży. Kamyki są takie piękne!” - mawiał Picasso. Dora Maar w swojej kolekcji najbardziej ceniła naszyjnik zrobiony z kości i kamieni, z wygrawerowanym portretem. Sprzedano go za 34 tysiące dolarów. To kolejny przykład na to, że prawdziwe uczucie warte jest najwyższej ceny.
Marta Gocka
